गैर–आख्यान र युवा वयस्क किताबहरू संकटमा छन्, तर विधागत आख्यान साहित्य र पवित्र ग्रन्थहरू भने उर्लँदै छन्। २०२५ मा किताब बिक्री कस्तो देखियो ?

यो वर्ष सेक्स र जादुबारे थप ब्लकबस्टर किताबहरू आए साथै कसैले कल्पना पनि नगरेका बेस्टसेलरहरू। तर बिक्री राम्रो भए पनि र किताब पसलहरू सामान्यतया फुल्दैफुल्दै भए पनि, किताब व्यवसायले अझै पनि चक्कर लाग्ने चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ।
बढ्दो लागतले नाफा खाइदियो। गैर–नाफामुखी प्रकाशनहरूले संघीय कोष गुमाए। एआईले अनलाइन खोज नतिजाहरू बिगार्‍यो र अमेजनमा खराब लेखिएका नक्कली किताबहरू र हतारमा लेखिएका विधागत काल्पनिक किताबहरूले बाढी ल्याइदियो, जसले मानिसले लेखेका किताबहरूलाई फोहोरबाट अलग देखाउन गाह्रो बनायो। ठूला खुद्रा विक्रेताहरूले पहिलेको तुलनामा कम किताबहरू अर्डर गरे, र किताब पसलहरूमा किताबहरू वितरण गर्ने कम्पनीहरू पनि कम भए। र किताब प्रतिबन्धले स्कूल र पुस्तकालयहरूमा संग्रहलाई सीमित पार्ने धम्की दियो।
“उद्योग आफैं परिवर्तनको चरणमा छ, जुन सधैं अत्यन्त चुनौतीपूर्ण हुन्छ,” सोर्सबुक्सकी प्रकाशक डोमिनिक राकाहले भनिन्।
तैपनि, मानिसहरू पढिरहेका छन् — वा कम्तीमा किताबहरू किनिरहेका छन्। प्रिन्ट बिक्री अधिकांश स्थिर छ, मध्य–डिसेम्बरसम्म करिब ७०७ मिलियन इकाई, उद्योग ट्र्याकर सर्काना बुकस्क्यानको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार। यो महामारीको चरम २०२१ भन्दा जम्मा तीन मिलियन कम हो, र २०१९ भन्दा ५७ मिलियन प्रतिहरू बढी ।
तर मानिसहरू के पढिरहेका छन्, र किन ? यहाँ जान्नुपर्ने कुराहरू छन्।

के मानिसहरू अझै उपन्यास पढ्छन् ?
हो, पाठकहरूले यो वर्ष करिब १८४ मिलियन प्रिन्ट वयस्क आख्यान किताबहरू विके। यो गत वर्षको जति नै हो र महामारीअघिको अन्तिम वर्ष २०१९ भन्दा ६६ मिलियन बढी।
यो वर्षका सबैभन्दा ठूला किताबहरू मध्ये केही विधागत उपन्यासहरू थिए। फ्रिडा म्याकफ्याडेनका थ्रिलरहरूले ५.५ मिलियनभन्दा बढी प्रिन्ट प्रतिहरू बिक्री गरे, भने रेबेका यारोसको ड्रागन सवारहरूबारेको बेस्टसेलिङ रोमान्टासी शृंखला अझै उडिरहेको छ।
तर केही नयाँ लेखक र साना उपन्यासहरूले पनि राम्रो गरे।
भर्जिनिया इभान्सको डेब्यु उपन्यास “द कोरेस्पोन्डेन्ट” ले यो वर्ष आधा मिलियनभन्दा बढी प्रतिहरू बिक्री गर्‍यो, “सबै मेट्रिक्सलाई चुनौती दिँदै,” क्राउन फिक्सन प्रकाशक एमी आइन्होर्नले भनिन्, जसले यो उपन्यास प्राप्त गरेकी थिइन्। युरोपा एडिसन्सका कार्यकारी प्रकाशक माइकल रेनोल्ड्सले आफ्नो प्रकाशन गृहले बलियो वर्ष बिताएकोमा थोमस स्लेसरको “मोनाज आइज” कारणले हो भन्ने बताए, जुन बार्न्स एन्ड नोबलको यो वर्षको बेस्टसेलिङ किताबहरू मध्ये एक बन्ने ट्र्याकमा छ।
“कर्पोरेट हाउसहरूका केही साहित्यिक इम्प्रिन्टहरू निश्चित विधाहरूसँग अलि हिचकिचाइरहेका छन्, अधिक साहित्यिक शीर्षकहरू वा अनुवादहरूबाट टाढा सर्दै,” रेनोल्ड्सले भने। “स्वतन्त्र प्रकाशकहरूले यसबाट केही फाइदा लिइरहेको जस्तो लाग्छ।”

गैर–आख्यानचाहिँ के ?
गैर–आख्यानले कठिन वर्ष बितायो। यो वर्षका शीर्ष १० बेस्टसेलिङ प्रिन्ट गैर–आख्यान शीर्षकहरू मध्ये केवल एउटा २०२५ मा प्रकाशित भएको थियो — कमला ह्यारिसको चुनावी संस्मरण “१०७ डेज”। यो २०१६ चुनावपछि बेस्टसेलर सूचीहरूमा छाएका राजनीतिक ब्लकबस्टरहरूको लहरसँग ठूलो विपरीत छ।
यो वर्षका अन्य नौ गैर–आख्यान बेस्टसेलरहरू सबै ब्याकलिस्ट शीर्षकहरू हुन्, अर्थात् अघिल्ला वर्षहरूमा प्रकाशित। मेल रोबिन्सको सेल्फ–हेल्प ब्लकबस्टर “द लेट देम थ्योअरी,” जुन २०२४ मा आएको थियो, यो अगाडि छ। यसले अन्य सेल्फ–हेल्प शीर्षकहरूलाई धेरै पछाडि पार्‍यो, २.७ मिलियनभन्दा बढी प्रिन्ट प्रतिहरू बिक्री भइसकेको छ ।
“उनी अहिले सम्पूर्ण सेल्फ–हेल्प विधालाई बोकेर हिँडिरहेकी छन्,” सर्काना बुकस्क्यानकी उद्योग विश्लेषक ब्रेना कोनरले भनिन्।
अहिलेलाई, लोकप्रिय ब्याकलिस्ट शीर्षकहरूले वयस्क गैर–आख्यान(ननफिक्सन)को प्रिन्ट बिक्री गत वर्षभन्दा जम्मा २ प्रतिशतले मात्र घटाएका छन्। तर नयाँ गैर–आख्यानको बिक्रीमा आएको गिरावटले परिवर्तित सूचना पारिस्थितिकीय प्रणालीलाई प्रतिबिम्बित गर्न सक्छ। केही गैर–आख्यान पाठकहरू प्रिन्टभन्दा अडियोबुकतर्फ सर्दै हुन सक्छन्। र सूचना खोज्नेहरूले अब च्याटबटहरू, युट्युब, पोडकास्ट र अन्य निस्शुल्क अनलाइन स्रोतहरू सजिलै प्रयोग गर्न सक्छन्।
अरू के संघर्ष गरिरहेको छ ?
युवा वयस्क आख्यान बिक्री तीव्र रूपमा घटेको छ, विशेष गरी यदि सुजान कोलिन्सका किताबहरूको बिक्रीलाई अलग राख्ने हो भने, जसको बेस्टसेलर “सनराइज अन द रिपिङ,” हङ्गर गेम्सको प्रिक्वेल, करिब दुई मिलियन प्रिन्ट प्रतिहरू बिक्री भयो। कोलिन्सको बिक्री अलग राख्दा, यङ एडल्ट फिक्सन बिक्री यो वर्ष गत वर्षभन्दा १२ प्रतिशतले घटेको छ, बुकस्क्यानअनुसार।
उद्योग पर्यवेक्षकहरूका अनुसार एउटा कारण के हो भने पढाइ छोडेका किशोरहरूबाहेक बाँकीहरू यङ एडल्टबाट अगाडि बढिरहेका छन्। प्रकाशकहरूले तिनीहरूलाई फर्काउन “न्यू एडल्ट” नामको अस्पष्ट हाइब्रिड विधा ल्याउने प्रयास गरेका छन् — सामान्यतया बुकटकमा ठूलो भएको किसिमको फिक्सन जसमा युवा पात्रहरू र वयस्क थीमहरू हुन्छन्।
तर किताब वितरक रिडरलिङ्ककी मार्केटिङकी वरिष्ठ उपाध्यक्ष क्रिस्टिन बार्टेल्मेले बुकटकको प्रभाव घट्दै गएको बताइन्। “यहाँ–त्यहाँ किताबहरू त भएका छन्,” उनले भनिन्, “तर कोलिन हुभर वा रेबेका यारोसको स्तरमा होइन।”
अरू के बिक्री भइरहेको छ ?

बाइबलको बिक्री विगत एक वर्षमा उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ।

रोमान्स बिक्री अझै बढिरहेको छ, यद्यपि विधा विगतका वर्षहरूको जस्तो उल्कावर्षा दरमा बढिरहेको छैन। बुकस्क्यानअनुसार, रोमान्स बिक्री यो वर्ष गत वर्षभन्दा करिब ५ प्रतिशत बढ्यो, मुख्यतया यारोसको “ओनिक्स स्टर्म” को ब्लकबस्टर बिक्रीका कारण।
अर्को वृद्धि क्षेत्र बाइबल बिक्री हो, जुन विगत केही वर्षहरूमा बढिरहेको छ — अमेरिकीहरूको विश्वास र आध्यात्मिकताप्रति बढ्दो रुचिको सम्भावित संकेत — र गत वर्षभन्दा करिब १२ प्रतिशतको उछाल आयो । र कमिक्स पाठकहरूको नयाँ पुस्ताबाट बढ्दो रुचिले यो वर्षका पहिला आठ महिनामा कमिक बुक पसलहरूको बिक्री २७ प्रतिशतले बढायो, कमिक्स उद्योग प्रकाशन आईसीभी–२ को रिपोर्टअनुसार।

प्रिन्ट किताबहरू कस्ता छन् ?
एउटा पूर्वानुमान जुन अतिरञ्जित देखिन्छ यो हो कि पाठकहरू पूर्ण रूपमा डिजिटल किताब फर्म्याट अपनाउनेछन्, जसले प्रिन्ट किताबहरूको बिक्रीलाई भौतिक अखबारहरूको जस्तै खसाल्नेछ । तर मानिसहरूलाई कागजी किताब पढ्न मन पर्छ, जुन किताब बिक्रीको करिब तीन–चौथाइ हिस्सा ओगट्छ, अमेरिकन पब्लिशर्स एसोसिएसनअनुसार।
त्यसैबेला, इ–बुकहरूको बिक्री घटेको छ, २०१० को दशकमा मास मार्केट पेपरब्याकलाई लगभग विस्थापित गरेपछि पनि। २०१६ देखि, इ–बुकहरू ट्रेड पब्लिशिङ राजस्वको १७ प्रतिशतबाट ११ प्रतिशतमा झर्यो, एएपीको डाटाअनुसार जसले प्रत्येक वर्षका पहिला १० महिना हेरेको थियो। तर यो वर्ष इ–बुकबाट राजस्व गत वर्षजति नै छ।
अडियोबुकहरूले पनि २०२५ का पहिला १० महिनामा २०२४ को सोही अवधिजति नै प्रदर्शन गरे। तर विगत दशकमा, अडियोबुक राजस्व लगभग चौगुना भएको छ।
अडियोबुक बिक्रीले प्रकाशकहरूलाई उत्साहित पार्छ किनकि तिनीहरू सामान्यतया प्रिन्ट बिक्रीलाई मात्र विस्थापित गर्दैनन्। यात्रा गर्दा वा भाँडा माझ्दा सुन्न नसक्ने पाठकहरूका साथै, अडियोबुकहरू नियमित पाठकहरूलाई पनि आकर्षित गर्छन्, जो प्रायः एउटै किताब प्रिन्ट र अडियो दुवैमा किन्छन्।
किताब पसलहरूचाहिँ के ?

भौतिक किताब पसलहरू पनि एक समयमा विलुप्त हुने दिशामा अटल रूपमा हिँडिरहेका मानिन्थे। तिनको मृत्युको खबरलाई धेरै अतिरञ्जित गरिएको थियो।
यो वर्ष ४२२ नयाँ पसलहरू अमेरिकन बुकसेलर्स एसोसिएसनमा सामेल भए — गत वर्ष सामेल भएभन्दा करिब एक सय बढी। बार्न्स एन्ड नोबलले देशभरि ५५ पसलहरू थप्यो र बुक्स–ए–मिलियनले १८ थप्यो। तुलनामा, बुक्स–ए–मिलियनले २०२४ मा सात नयाँ पसलहरू खोलेको थियो।
विधा–विशेष किताब पसलहरू पनि बढिरहेका छन्। देशभरि नयाँ पसलहरू खुले, जसमा डेनभरमा रोमान्स किताब पसल स्पाइसी लाइब्रेरियन र ब्रुकलिनको विलियम्सबर्गमा हरर किताब पसल द ट्विस्टेड स्पाइन समावेश छन्।
“यति धेरै मानिसहरू आफ्ना मूल्यहरूसँग मिलेर किनमेल गरिरहेका देख्न रोमाञ्चक छ, र मलाई यो वर्ष समुदायहरूले इन्डी किताब पसलहरूलाई दिएको अपार समर्थनमा प्रतिबिम्बित भएको देख्छु,” एबीएकी सीईओ एलिसन हिलले भनिन्। “कुनै हिसाबले, मलाई लाग्छ यो देशमा २०२५ को अशान्तिप्रति प्रतिक्रिया हो र अर्बपतिहरू र एल्गोरिदमहरूविरुद्धको प्रतिक्रिया हो। इन्डी किताब पसलहरू हामी बाँचिरहेको समयको लागि एक प्रतिविष भएको साबित हुँदैछन्।”

(एलिजाबेथ ए. ह्यारिस किताबहरू र प्रकाशन उद्योगलाई कभर गर्छिन्, उद्योग समाचारहरू रिपोर्टिङ गर्दै र किताबहरूको व्यापक सांस्कृतिक प्रभावको जाँच गर्दै। उनी लेखिका पनि हुन्।, द न्यूर्योक टाइम्सबाट)