काठमाडौं १९ मंसिर । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनबीच हैदराबाद हाउसमा भएको २३औँ भारत–रूस वार्षिक शिखर सम्मेलनपछि आयोजित संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा दुई पक्षीय सम्वन्ध अद्धितिय रहेको दावी गरेका छन् । यस सम्बन्धी भारतीय सञ्चारमाध्यमका रिपोर्टहरूको समाचार रिपोर्टका सार यस्तो छ ।
🎙️ मोदीको प्रमुख सन्देशः मित्रता चुनौती सामना गर्न तयार

प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भारत र रूसबीचको सम्बन्धलाई ‘ध्रुव तारा’ जस्तै अटल र बदलिँदो विश्व व्यवस्थामा एक महत्त्वपूर्ण आधारशिलाको रूपमा चित्रण गरेका छन्।

१.अटूट र समय–परीक्षण गरिएको सम्बन्धः

मोदीले विगत आठ दशकमा विश्वले धेरै उतारचढाव देखे पनि भारत–रूसको मित्रता पारस्परिक सम्मान र गहिरो विश्वास मा आधारित रहेकाले सधैँ अडिग रहेको बताए।

उनले भने –यो मित्रताले आगामी वर्षहरूमा पनि दुवै देशलाई नयाँ विश्वव्यापी चुनौतीहरूको सामना गर्न बल प्रदान गर्नेछ।

मोदीले पुटिनको नेतृत्व क्षमताको प्रशंसा गर्दै विगत २५ वर्षदेखि रणनीतिक साझेदारीको आधारशिला राखेर सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन निरन्तर काम गरेको बताए।

२. आर्थिक र व्यापारिक सहयोगमा जोडः

वै देशले सन् २०३० सम्मका लागि आर्थिक सहयोग कार्यक्रम (Economic Cooperation Programme) मा सहमति जनाएका छन्। यसको लक्ष्य द्विपक्षीय व्यापार र लगानीलाई विविधीकरण, सन्तुलित र दिगो बनाउनु हो।

मोदीले यूरेशियन आर्थिक संघ (Eurasian Economic Union – EAEU) सँग मुक्त व्यापार सम्झौता (FTA) लाई शीघ्र निष्कर्षमा पुर्‍याउने काम भइरहेको जानकारी दिए।

उनले ऊर्जा सुरक्षालाई साझेदारीको बलियो स्तम्भ भन्दै नागरिक आणविक ऊर्जा र महत्त्वपूर्ण खनिजहरू मा सहयोग विस्तार गरिने बताए, जुन सफा ऊर्जा र विश्वसनीय विश्वव्यापी आपूर्ति शृङ्खलाका लागि महत्त्वपूर्ण छन्।

रुसी नागरिकहरूका लागि चाँडै नै ३० दिने निःशुल्क ई–पर्यटक भिसा र ३० दिने समूह पर्यटक भिसा सुरू गरिने घोषणा गरे।

३. आतंकवाद विरुद्ध एकता र युक्रेन मामिला

मोदीले भारत र रूसले लामो समयदेखि आतंकवाद विरुद्धको लडाइँमा काँधमा काँध मिलाएर काम गरेको बताए। उनले भारतको पहलगाम र रूसको क्रोकस सिटी हलमा भएका आक्रमणहरूको सन्दर्भ दिँदै दुवैको जड एउटै भएको र आतंकवाद मानवतामाथिको प्रत्यक्ष आक्रमण रहेकोमा भारतको अटल विश्वास रहेको बताए।

युक्रेन मामिला मा भारतले सुरुदेखि नै शान्तिपूर्ण र दिगो समाधान का लागि गरिएका सबै प्रयासहरूको समर्थन गर्दै आएको उनले दोहोर्‍याए।

🗣️ पुटिनको प्रमुख प्रतिक्रियाः ‘मेक इन इन्डिया’ र ऊर्जा सहयोग

राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले प्रधानमन्त्री मोदीको खुलेर प्रशंशा गर्दै भारतलाई रणनीतिक साझेदारको रूपमा बलियो सझेदार घोषणा गरेका छन् ।
१. ‘मेक इन इन्डिया’ र व्यापार लक्ष्यः

पुटिनले प्रधानमन्त्री मोदीले परिकल्पना गरेको ‘मेक इन इन्डिया’ अभियानलाई खुलेर सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।

उनले गत वर्ष दुई देशबीचको व्यापारमा १२ प्रतिशतले वृद्धि भएर नयाँ कीर्तिमान कायम भएको जानकारी दिए।

दुई नेताले सन् २०३० सम्म द्विपक्षीय व्यापारको लक्ष्य १०० बिलियन डलर भन्दा बढी पुर्‍याउने लक्ष्य राखेका छन्।

२. ऊर्जा र सुरक्षाः

पुटिनले भारतको बढ्दो अर्थतन्त्रका लागि इन्धनको निर्बाध आपूर्ति जारी राख्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे। रूस तेल, ग्यास, कोइला र भारतको ऊर्जा आवश्यकताका लागि आवश्यक सबै चीजको विश्वसनीय आपूर्तिकर्ता रहेको बताए।

उनले भारतमा दोस्रो आणविक ऊर्जा प्लान्ट निर्माणको सम्भावनाबारे पनि छलफल भएको जानकारी दिए।

द्विपक्षीय वाणिज्यिक कारोबारको ९६ प्रतिशत हिस्सा राष्ट्रिय मुद्राहरूमा सेटलमेन्ट भइरहेको उनले बताए।

३. रणनीतिक र अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय

दुई देशबीच हिन्द महासागरको रुट सहित लजिस्टिक रुटहरू बनाउने विषयमा छलफल भइरहेको पुटिनले जानकारी दिए।

पुटिनले संयुक्त राष्ट्र संघ जी–२०, ब्रिक्स र शंघाई सहयोग संगठन लगायतका अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चहरूमा भारत र रूसको सहकार्य जारी रहने बताए। उनले भारतको सैन्य आधुनिकीकरणमा रूसले आधा शताब्दीदेखि सहयोग गर्दै आएको स्मरण गरे ।

टाइम्स अफ इन्डिया र डीडी न्यूजले मित्रतालाई ‘ध्रुव तारा’ को रूपमा उल्लेख गरेका छन्। सन् २०३० सम्मको आर्थिक सहयोग योजनामा सहमति भएको र ऊर्जा सुरक्षा तथा आतंकवाद विरुद्धको सहकार्यमा जोड दिइएको खबर प्रकाशित गरेका छन्।

द हिन्दुले पुटिनको भनाइलाई उद्धृत गर्दै भारतलाई ‘अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा बढ्दो प्रभावु को लागि पुटिनको समर्थन र ‘इन्धनको निर्बाध ढुवानी’ को आश्वासनलाई हाइलाइट गरेको छ। साथै, भारतमा दोस्रो रूसी आणविक प्लान्ट निर्माणको सम्भावनाबारे छलफल भएको पनि उल्लेख गरेको छ।

एएनआई रहिन्दुस्तान टाइम्स ले मोदी र पुटिन दुवैले एकअर्काको नेतृत्वको प्रशंसा गरेको र विश्वव्यापी चुनौतीहरूको सामना गर्न मित्रता बलियो रहने विश्वास व्यक्त गरेको समाचार प्रकाशित गरेका छन् ।

एपी न्यूजले अमेरिकी दबाबका बीचमा पनि भारत र रूसले सन् २०३० सम्म १०० बिलियन डलर व्यापार लक्ष्य हासिल गर्न आर्थिक साझेदारी विस्तार गर्ने घोषणा गरेकोमा जोड दिएको छ।