19 January, 2020 1:07 pm


माघ महिनाभर चल्ने यस स्वस्थानी व्रतमा महिलाहरु किन व्रत बस्ने गर्दछन् (भिडियोसहित)

काठमाडौं,  ५  माघ ।  हिन्दु धर्मग्रन्थ अनुसार माघ महिनमा स्वस्थानी व्रत कथा सुन्ने र सुनाउने क्रम जारी छ । यस माघ महिनाभर चल्ने यस स्वस्थानी व्रतमा महिलाहरु स्नान गरी व्रत बस्ने गर्दछन् । पार्वतीले एक महिनाभर कठोर व्रत बसी भगवान शिवजीलाई पतिको रुपमा पाएको महिमा यस व्रत कथामा उल्लेख छ ।

यस वर्ष पुष २५ गते देखि स्वस्थानी व्रत प्रारम्भ अर्थात् माघ स्नान सुरु भएको हो । पौष शुक्ल चतुदर्शीका दिन हात, गोडाको नङ काटी स्नान गरी शुद्ध वस्त्र पहिरिएर यो व्रतको सुरुवात हुन्छ । हिन्दु धर्मशास्त्र अनुसार सत्य युगमा महादेवकी पत्नि सतीदेवीले आफ्ना पतिलाई आफ्नो पिताले गरेको अपमान सहन नसकी यज्ञकुण्डमा प्राण त्याग गरेकी थिईन् । सो पश्चात् हिमालयकी छोरीको रुपमा पार्वतीको जन्म भएको धार्मिक ग्रन्थहरुमा उल्लेख गरिएको पाई्रन्छ ।

पार्वती सानै उमेरदेखि नै महादेव पति पाउ भन्ने कामना गरिरहन्थिन् । तर जब पार्वती विवाहका लागि योग्य भईन्, उनका पिता हिमालयले पार्वतीको कन्यादान भगवान विष्णुस“ग गरिदिने निर्णय गरे । यो थाहा पाएपछि पार्वती भागेर अनकन्टार वनमा गई महादेवको तपस्या गर्न थालिन् । महादेवले पनि पार्वतीलाई विष्णु भगवानको सल्लाह माने आफूलाई पतिको रुपमा पाउने वचन दिएका थिए ।

र विष्णुले पार्वतीलाई विधिवत रुपमा एक महिनासम्म स्वस्थानी व्रत गर्न सुझाव दिएका थिए । यही व्रतको फलस्वरुप नै शिव र पार्वतीको विवाह भएको चर्चा पौराणिक धर्म कथाहरुमा उल्लेख गरिएको छ । यही कथामा आधारित रही माघ महिनामा काठमाडौंको साखुस्थित शालीनदी, पशुपति, गुहेश्वरी लगायत सेतीदेवीका अंग पतन भएका धार्मिक स्थल तथा महादेव मन्दिरहरुमा श्रद्धालुहरुको घु“ईचो लाग्ने गरेको छ ।

शनिबार पशुपतिमा यस्तै श्रद्धालुहरुको दृश्य देखिन्थ्यो । छिमेकी मुलुक लगायत देशका विभिन्न जिल्लाका श्रद्धालुहरु पशुपतिनाथको दर्शन गर्न भन्दै आएका थिए । महादेवको मन्दिरमा आएपछि केही न केही खाएर जानुपर्ने धार्मिक परमपरा पनि छ । अंग्रेजी नया“ वर्ष २०२० देखि आदर्श निर्माण मन्दिर र पशुपति मारवाडी सेवा संघको पहलमा जलपान वितरणको काम पनि भईरहेको छ । दैनिक २ हजार देखि २५ सय जना भक्तजनले यो सेवा लिईरहेको उनीहरु बताउछन् । यसबाहेक पशुपतिमा आउने बेवारिसे शव र दुखी तथा असाह्यहरुलाई पनि वर्षौदेखि उनीहरुले सक्दो सेवा उपलब्ध गराईरहेका छन् ।

पुष, माघ जस्तो जाडोको महिना छ, दर्शन गरेपछि तातो–तातो चिया तथा पानी खान पाएको भन्दै दर्शनार्थीहरु खुसी देखिन्थे । पशुपतिनाथ मन्दिरको दर्शन गर्न भन्दै आएका बालक देखि वृद्धसम्मका श्रद्धालुहरुको आ–आफ्नै मनोकांक्षा छ । ती मनोकांक्षाहरु भगवानले पुरा गर्ने र परिवार, साथीभाई र ईष्टमित्रमा सुख, शान्ती प्राप्त हुनेमा भक्तजनहरु विश्वस्त छन् ।

पवित्र स्वस्थानी व्रत कथा पुष शुक्ल पूर्णिमादेखि माघ शुक्ल पूर्णिमासम्म १ महिना चल्दछ । यो अवधिभर व्रतालुहरुले एक छाक मात्र सात्विक भोजन ग्रहण गर्नुपर्ने र पुरुष भए रौं समेत काट्न नहुने धार्मिक मान्यता छ । साथै कसैस“ग झगडा नगर्ने, दुर्वचन तथा झुठो नबोल्ने, क्रोध नगर्ने, चोरी नगर्ने र महिनाभर शुद्ध र पवित्र रहनुपर्ने व्रतकाक कठोर नियमहरु अनिवार्य नियमहरु छन् । यस अवधिभर आफूले चिताएको पुरा होस् भनी सा“झको पूजापछि स्वस्थानी माताको कथा वाचन गर्ने गरिएको छ ।

  • Nepal News Agenacy Pvt. Ltd.

  • Putalisadak, Kathmandu Nepal

  • 01-4011122, 01-4011124

  • [email protected]

  • Department of Information and Broadcasting Regd.No. 2001।077–078

©2024 Nepal Page | Website by appharu.com

Our Team

Editorial Board